Ένας από τους δημοφιλέστερους ορειβατικούς προορισμούς της Ηπείρου, η Τύμφη χαρακτηρίζεται από έντονο ανάγλυφο, με απότομους γκρεμούς που σχηματίστηκαν πριν από 37 με 150 εκατομμύρια χρόνια. Οι πλαγιές του είναι κατάφυτες από οξιές, βελανιδιές και κέδρους, ενώ ψηλότερα συναντάμε μαύρη πεύκη, μακεδονίτικο έλατο και ρόμπολα.
Στα νότια του βουνού βρίσκεται το φαράγγι του Βίκου με τις πηγές του Βοϊδομάτη, ο οποίος ενώνεται με τον ποταμό Αώο- φυσικό όριο ανάμεσα στην Τύμφη και την Τραπεζίτσα. Στην ευρύτερη περιοχή, η οποία έχει χαρακτηριστεί εθνικός δρυμός από το 1973, ζουν σπάνια θηλαστικά, όπως η αρκούδα ο λύκος και η βίδρα, καθώς και πτηνά, όπως ο χρυσαετός, ο γυπαετός, ο ασπροπάρης και η χιονάδα.
Δυστυχώς, το φαινόμενο της λαθροθηρίας δεν έχει εξαλειφθεί, παρά την οικολογική σημασία της περιοχής. Οι δολοφονίες προστατευόμενων άγριων ζώων είναι σύνηθες φαινόμενο σε ολόκληρη την οροσειρά της Πίνδου, ενώ οι ένοχοι δεν βρίσκονται σχεδόν ποτέ, αφού προφανώς δρουν με την ανοχή των κατοίκων των γύρω χωριών.
Πεζοπορικά μονοπάτια διασχίζουν μεγάλο μέρος του βουνού, που ενδείκνυται για εξορμήσεις όλες τις εποχές του χρόνου. Απότομοι γκρεμοί, λούκια και βάραθρα, ορισμένα εκ των οποίων ξεπερνούν τα 300 μέτρα σε βάθος, συνθέτουν ένα μοναδικό θέαμα, ενώ για μια ολοκληρωμένη εξερεύνηση της Τύμφης χρειάζονται αρκετές ημέρες.
Κορυφή
(Γκαμήλα) 2.497μ.
Αποστάσεις
Αθήνα: 495χλμ. (μέσω γέφυρας Ρίου), 500χλμ. (μέσω Λαμίας)
Θεσσαλονίκη: 314χλμ. (μέσω Κοζάνης)
Καταφύγια
Καταφύγιο Γκαμήλας – τηλ: +30 697 322 3100
Προτεινόμενη διαδρομή
Μικρό Πάπιγκο – Καταφύγιο Γκαμήλας – Δρακόλιμνη: Ξεκινάμε μέσα από το χωριό Μικρό Πάπιγκο. Το μονοπάτι βρίσκεται στα δεξιά μας, στην είσοδο του χωριό, και το πρώτο τμήμα του είναι λιθόστρωτο. Προχωράμε δίπλα στα σπίτια του χωριού και σε λίγο συνεχίζουμε αριστερά. Το λιθόστρωτο τελειώνει και συνεχίζουμε σε χώμα, με τα βράχια της Αστράκας να ορθώνονται στα δεξιά μας.
Σε πέντε λεπτά θα συναντήσουμε πηγή και μικρό χώρο αναψυχής. Η επόμενη πηγή βρίσκεται αρκετά πιο ψηλά οπότε καλό είναι να γεμίσουμε τα παγούρια μας. Συνεχίζουμε στο μονοπάτι το οποίο αρχίζει να ανηφορίζει μέσα σε δάσος. Η σήμανση είναι καλή, ενώ αρκετά παρακλάδια μας επιτρέπουν να κερδίσουμε χρόνο. Σε μιάμιση ώρα περίπου τα δέντρα λιγοστεύουν και αρχίζει το Αλπικό κομμάτι του βουνού.
Σε κάποιο σημείο συναντάμε μια ριγμένη ταμπέλα που μας δείχνει τη διαδρομή για να ανέβουμε Αστράκα. Αυτό το μονοπάτι φεύγει δεξιά. Εμείς συνεχίζουμε ευθεία μέχρι που συναντάμε τη δεύτερη πηγή. Προσοχή τον χειμώνα η πηγή (αν και πετρόχτιστη) θάβεται στο χιόνι και είναι δύσκολο να εντοπιστεί. Το καταφύγιο βρίσκεται μπροστά μας πάνω σε διάσελο. Κατευθυνόμαστε προς αυτό, χωρίς να παίρνουμε ύψος.
Φτάνοντας στο καταφύγιο βλέπουμε δεξιά την Αστράκα, ενώ χαμηλά και πίσω από αυτό βρίσκεται η Ξερόλιμνη, η οποία την άνοιξη γεμίζει νερό. Από το καταφύγιο κατηφορίζουμε προς την Ξερόλιμνη και την στάνη Τσουμάνη. Συνεχίζουμε για λίγο αριστερά και έπειτα ευθεία απέναντι. Δεξιά μας έχουμε την κορυφή Πλόσκος με τα χαρακτηριστικά βράχια.
Σε λίγο αρχίζουμε να ανηφορίζουμε από εμφανές μονοπάτι, ενώ στα βάθος διακρίνονται δυο χαμηλές κορυφές, ανάμεσα στις οποίες βρίσκεται η δρακόλιμνη. Φτάνοντας στη λίμνη, δεξιά μας βλέπουμε την κορυφή της Γκαμήλας, και απέναντι το όρος Τραπεζίτσα, ενώ πιο μακριά διακρίνονται ο Σμόλικας και η Βασιλίτσα.
Ιστορικά στοιχεία
Η ανθρώπινη παρουσία στην περιοχή θεωρείται ότι ξεκίνησε 17 με 10 χιλιάδες χρόνια πριν και συνεχίστηκε σχεδόν αδιάλλειπτα τους ιστορικούς χρόνους. Αντικείμενα της λίθινης εποχής αποκαλύφθηκαν στις όχθες του Βοϊδομάτη, ενώ ενας μικρός οικισμός, που ήταν σε χρήση από τον 9ο ως τον 4ο π.Χ. αιώνα ήρθε στο φως κοντά στα χωριά Μονοδέντρι και Βίτσα.
Αξιοθέατα
Τα Ζαγοροχώρια, γύρω από την Τύμφη, έχουν εν πολλοίς διατηρήσει την παραδοσιακή αρχιτεκτονική, με τα σπίτια τους φτιαγμένα από πέτρα και ξύλο. Αξίζει μια βόλτα ως το γεφύρι της Κόνιτσας, που βρίσκεται δεξιά από τον ομώνυμο οικισμό στον ποταμό Αώο, καθώς και το γεφύρι του Βοϊδομάτη στο χωριό Κλειδωνιά.
Σημαντικότερο αξιοθέατο της περιοχής είναι το φαράγγι του Βίκου, όμως όσοι δεν θέλουν να περπατήσουν μια ώρα μέχρι τις πηγές του Βοϊδομάτη, μπορούν να δροσιστούν στις κολυμπήθρες λίγο έξω από το Μικρό Πάπιγκο. Δείγματα από όλα τα είδη φυτών που ευδοκιμούν στο φαράγγι εκτίθενται στο λαογραφικό μουσείο του Λαζαρίδη στο χωριό Κουκούλι.
Σκι
Δεν υπάρχει χιονοδρομικό κέντρο στην περιοχή, όμως το βουνό προτείνεται για ορειβατικό σκι.
