Το όρος Πάρνωνας, στο ανατολικό τμήμα της Πελοποννήσου, καλύπτει ένα κομμάτι της Αρκαδίας και φτάνει μέχρι την Λακωνία, με το νότιο κομμάτι του να καταλήγει στο ακρωτήρι Μαλέας. Μολονότι αποτελεί τον μεγαλύτερο ορεινό όγκο της χερσονήσου, έχει ηπιότερο κλίμα και λιγότερες μέρες χιονοκάλυψης σε σχέση με τα υπόλοιπα βουνά της περιοχής.
Η έκταση του καταλαμβάνει δύο εκ. στρεμ., εκ των οποίων το 86% είναι δάση και βοσκοτόπια και το 15% καλλιεργίσιμη γη. Το οικοσύστημά του περιλαμβάνει πολλά είδη δέντρων όπως μαύρη πεύκη, κεφαληνιακή ελάτη, δρύες, πλατάνια, καστανιές κ.α. Κοντά στο χωριό Άγιος Πέτρος βρίσκεται η μονή Μαλέβης, όπου υπάρχει το μοναδικό στην Ευρώπη δάσος δενδρόκεδρου, ενταγμένο στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Natura 2000. Συνολικά, στον Πάρνωνα έχουν καταγραφεί 80 είδη σπάνιων και προστατευόμενων φυτών.
Μερικά από τα πιο γνωστά φαράγγια του βουνού είναι αυτά της Ζαρμπάνιτσας και του Λούλουγκα, τα οποία ενώνονται μεταξύ τους, ενώ η καλύτερη εποχή να τα επισκεφτεί κανείς είναι η άνοιξη, όταν τα χιόνια λιώνουν δημιουργώντας μικρούς καταρράκτες. Πολλά ορειβατικά μονοπάτια και δασικοί δρόμοι διασχίζουν το μεγαλύτερο μέρος του βουνού, συνθέτοντας ένα ιδανικό τοπίο για πεζοπορία και ορεινή ποδηλασία, με αφετηρία τα γραφικά ορεινά χωριά της περιοχής.
Κορυφή
(Μεγάλη Τούρλα) 1936μ.
Αποστάσεις
Αθήνα: 200χλμ.
Θεσσαλονίκη: 710χλμ.
Καταφύγια
Καταφύγιο Γεώργιος Παπαθεοδώρου (ΕΟΣ Σπάρτης) – τηλ: + 30 6945832701
Προτεινόμενη διαδρομή
Καταφύγιο ΕΟΣ Σπάρτης – Μεγάλη Τούρλα (κορυφή) – Μονή Μαλέβης: Φτάνουμε στο χωριό Άγιος Πέτρος και ακολουθούμε τις ταμπέλες για το ορειβατικό καταφύγιο, από όπου ξεκινά η διαδρομή μας. Από το πάρκινγκ του καταφυγίου κατηφορίζουμε ακολουθώντας τα κόκκινα σημάδια με κατεύθυνση την κορυφή. Τα πρώτα μέτρα γίνονται σε χωματόδρομο και στον ασφάλτινο δρόμο που πριν λίγο διασχίσαμε με το αμάξι, αλλά σύντομα βρίσκουμε το μονοπάτι. Προχωράμε σε αυτό για λίγη ώρα μέχρι που ξαναβγαίνουμε στην άσφαλτο. Για να βρούμε ξανά το μονοπάτι κάνουμε μερικά μέτρα αριστερά και το συναντάμε στο δεξί μας χέρι.
Κατηφορίζουμε για λίγη ώρα μέχρι που φτάνουμε σε ρέμα. Από εδώ ξεκινά το ανηφορικό κομμάτι της διαδρομής. Διασχίζουμε μία μικρή χαράδρα και ένα πυκνό ελατόδασος, ώσπου φτάνουμε σε δασικό δρόμο. Κατευθυνόμαστε αριστερά πάνω στο χωματόδρομο, ο οποίος σταδιακά γίνεται ξανά μονοπάτι. Αριστερά μας έχουμε την κορυφή Κουκουέρια και δεξιά την κορυφογραμμή της Μεγάλης Τούρλας. Συνεχίζουμε μέχρι που βγαίνουμε στο Κάμπο. Δεξιά μας βλέπουμε την κορυφή και στο βάθος το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία.
Το μονοπάτι εδώ γίνεται ασαφές μέχρι την κορυφή. Με χιόνια, αναζητείστε το ασφαλέστερο κομμάτι και ανεβείτε από όπου εσείς νομίζετε. Αφήνουμε την κορυφή με το τριγωνομετρικό σημείο πίσω μας και κατευθυνόμαστε προς το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία. Από εδώ ξεκινάει το κατηφορικό κομμάτι της διαδρομής. Συνεχίζουμε στο μονοπάτι το οποίο συναντά δυο φορές το δασικό δρόμο. Τη δεύτερη φορά, προχωράμε πάνω σε αυτόν και στη διασταύρωση συνεχίζουμε δεξιά μέχρι που ξαναβρίσκουμε το μονοπάτι στο αριστερό μας χέρι.
Από εδώ και πέρα το μονοπάτι είναι σαφές όπως και ή σήμανση. Περνάμε αρκετά πλατώματα κατάλληλα για κατασκήνωση, και λίγο πριν φτάσουμε στη μονή Μαλέβης διασχίζουμε το δάσος δενδρόκεδρου. Στο μοναστήρι τελειώνει η διαδρομή μας.
Ιστορικα στοιχεία
Τα αρχαιότερα ίχνη ανθρώπινης παρουσίας στην περιοχή χρονολογούνται στη Νεολιθική περίοδο. Οι κάτοικοι του βόρειου Πάρνωνα ονομάζονταν Κυνούριοι, επειδή λάτερυαν τον άγριο σκύλο (κύνο) ως θεό, ενώ σύμφωνα με έναν μύθο στα δάση του βουνού κυνηγούσε η Αταλάντη, η μόνη γυναίκα που πήρε μέρος στην Αργοναυτική εκστρατεία.Τα περισσότερα αρχαία κάστρα και φρούρια της περιοχής χτίστηκαν κατά τη διάρκεια των βίαιων εχθροπραξιών μεταξύ Άργους και Σπάρτης, που ξεκίνησαν τον 11ο π.Χ. αιώνα.
Αξιοθέατα
Εάν ο χρόνος σας το επιτρέπει, επισκεφθείτε την περίτεχνα διακοσμημένη Βίλα του Ηρώδη του Αττικού στο Άστρος Κυνουρίας, τον Μυκηναϊκό οικισμό της Θυρέας και τον αρχαιολογικό χώρο της Τεγέας, με το αρχαίο θέατρο και το ναό της Αθηνάς Αλέας. Η καστροπολιτεία στο Γεράκι, 40 χλμ ανατολικά από τη Σπάρτη, άρχισε να χτίζεται το 13ο αιώνα και χρησίμευε ως σταθμός επικοινωνίας ανάμεσα στο Μυστρά και τη Μονεμβασιά.
Όσοι προτιμούν τα φυσικά αξιοθέατα, δε θα απογοητευτούν από τα φαράγγια του Πάρνωνα, με πιο γνωστά αυτά της Λεπίδας, του Λούλουγκα και της Μαζιάς. Το φαράγγι της Μαζιάς ενδείκνυται για ήπια πεζοπορία, ενώ για τη διάσχιση της Λεπίδας απαιτούνται γνώσεις canoeing και ραπέλ, καθώς και ο απαραίτητος εξοπλισμός.
Σκι
Δεν υπάρχει χιονοδρομικό κέντρο στο βουνό.