Με μήκος 33 χιλιομέτρων, το όρος Άσκιο ή Σινιάτσικο ξεπροβάλλει από τον κάμπο της Πτολεμαϊδας, χωρίζοντας τα βουνά Βέρνο (Βίτσι) που βρίσκεται βόρεια, από τον Βούρινο στα νότια. Είναι ενταγμένο στο δίκτυο προστασίας Natura 2000 με προστατευόμενη έκταση περίπου 79.300 στρεμμάτων.
Μερικά από τα γνωστότερα χωριά του βουνού είναι η Βλάστη, τα Νάματα και η Σισάνι. Η αλπική ζώνη του βουνού ξεκινάει αρκετά χαμηλά, ωστόσο στη βάση του βουνού συναντώνται πολλά είδη δρυός. Μεγαλύτερη έκταση καταλαμβάνει η μακεδονική δρυς. Άλλα γνωστά δέντρα είναι οι οξιές, τα σφενδάμια και ο γάβρος. Πλούσια είναι και η πανίδα της περιοχής.
Κατά τους χειμερινούς μήνες ο επισκέπτης μπορεί να δει δεκάδες πατημασιές στο χιόνι από μικρότερα και μεγαλύτερα ζώα. Τα πιο συνηθισμένα είναι οι λαγοί και οι αλεπούδες, ενώ σε μικρότερο αριθμό κατοικούν τσακάλια και λύκοι. Στην ευρύτερη περιοχή σύμφωνα με τον Αρκτούρο υπάρχουν και αρκούδες οι οποίες μετακινούνται μεταξύ των βουνών Βόιο και Άσκιο. Δυστυχώς όμως η Εγνατία οδός, σε συνδυασμό με την έλλειψη ενημέρωσης των οδηγών, οι οποίοι διασχίζουν τον δρόμο με μεγάλη ταχύτητα, έχει σαν αποτέλεσμα τα τελευταία χρόνια να προκληθούν αρκετά θανατηφόρα δυστυχήματα με θύματα αρκούδες.
Το βουνό είναι ασβεστολιθικό και η περιοχή δεν συγκρατεί τα νερά της βροχής και του χιονιού. Έτσι τους θερινούς μήνες είναι ξερό. Στο χωριό Σισάνι έχει κατασκευαστεί μικρό φράγμα, το οποίο χρησιμεύει για το πότισμα των καλλιεργειών και είναι εμφανές από την δυτική κορυφογραμμή του βουνού. Ωστόσο από τις βόρειες πλαγιές του, πηγάζει ο χειμαροπόταμος Μύριχος, προσφέροντας νερό στον ποταμό Αλιάκμονα. Λόγω προσανατολισμού αυτή η πλευρά του βουνού μαζεύει περισσότερο χιόνι και το κρατάει και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Στις πλαγιές του Άσκιου ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες, θα συναντήσουμε και πολλούς δρομείς ανωμάλου δρόμου. Τα πολλά μονοπάτια και οι δασικοί δρόμοι που βρίσκονται στην περιοχή, σε συνδυασμό με την χαμηλή υγρασία το καλοκαίρι την καθιστούν ιδανικό προορισμό και πεδίο προπόνησης για τους δρομείς. Κάθε χρόνο πραγματοποιείται ο ορεινός αγώνας Ασκίου-Ναμάτων με τη συμμετοχή πολλών αθλητών.
Κορυφή
2.111μ.
Αποστάσεις
Αθήνα: 576χλμ. μέσω εθνικής οδού, 484χλμ. μέσω Δομοκού – Τρίκαλα – Γρεβενά
Θεσσαλονίκη: 140χλμ.
Καταφύγια
Αρκετά κοντά στο χωριό Βλάστη και σε υψόμετρο 1.300μ. βρίσκεται το καταφύγιο της ορειβατικής λέσχης Εορδαίας. Είναι μικρό και σε αυτό μπορούν να φιλοξενηθούν 8 άτομα – τηλ: 6974461718, 6973530304, 6973069102
Στο Άσκιο όρος υπάρχει και το καταφύγιο του ΧΙΟΝΟΔΡΟΜΙΚΟΥ ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΟΥ ΟΜΙΛΟΥ ΠΤΟΛΕΜΑΙΔΑΣ. Βρίσκεται στην εδαφική περιοχή του Δ.Δ ΒΛΑΣΤΗΣ στη τοποθεσία Μαγούλα Μακρυγιάννη, στη θέση Βρύση Βαρβαρούση, σε υψόμετρο 1460 μ. Είναι προσβάσιμο τόσο από τον ασφαλτοστρωμένο δρόμο Πτολεμαιδας – Βλάστης (στο 23ο χλμ. εκκλησάκι Αγ. Κοσμά, στρίβουμε αριστερά και συνεχίζουμε στο χωματόδρομο για 2,8 χλμ προς την τοποθεσία Τσιλιμίγκα). Βέβαια είναι προσβάσιμο τόσο μέσα από το Δ.Δ Βλάστης όσο και από το Δ.Δ Ναμάτων κατόπιν αρκετών χλμ. χωματόδρομου σε κακή κατάσταση. Το καταφύγιο ηλεκτροδοτείτε, υδροδοτείτε, έχει 60 κρεβάτια, κουζίνα με όλες τις συσκευές και εξωτερική ψησταριά. Τα δωμάτια θερμαίνονται με ηλεκτρικούς θερμοπομπούς, η κουζίνα με ξυλολέβητα, ενώ τα σαλόνια του με ενεργειακά τζάκια. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΟΜΙΛΟΥ . ΤΗΛΕΦΩΝΟ FAX 2463027501,Υπευθ. κατ/γιου 6974364996 & 6973681273
Προτεινόμενη διαδρομή
Νάματα – κορυφή:
Η διαδρομή ξεκινάει από το χωριό Νάματα. Φτάνουμε στην κεντρική πλατεία η οποία βρίσκεται στην είσοδο του χωριού και βλέπουμε τα ορειβατικά σημάδια. Από αυτό το σημείο ξεκινούν δύο πεζοπορικές διαδρομές.
Τα σήματα με κατεύθυνση αριστερά μας οδηγούν στο χωριό Βλάστη και στο καταφύγιο, ενώ ευθεία μας οδηγούν προς την κορυφή, τα οποία και ακολουθούμε. Περπατάμε ανάμεσα σε σπίτια ενώ σε λίγα λεπτά ανηφορίζουμε σε σκαλοπάτια τα οποία μας οδηγούν σε χωματόδρομο, ο οποίος ξεκινάει από τα τελευταία σπίτια του χωριού. Στη συνέχεια συναντούμε ρέμα το οποίο και ακολουθούμε από τα αριστερά του και αργότερα από δεξιά. Είμαστε πλέον μέσα σε δάσος οξιάς και το μονοπάτι γίνεται πιο απότομο.
Σε λίγη ώρα φτάνουμε σε ράχη έξω από τα δάσος στην οποία υπάρχει μια στάνη, ποτίστρα και ένα κιόσκι. Από αυτό το σημείο μπορούμε να δούμε τα δάση της περιοχής καθώς και τα γύρω βουνά. Για να συνεχίσουμε γυρίζουμε προς το βουνό και κατευθυνόμαστε ευθεία και αριστερά προς την τελευταία συστάδα δέντρων οξιάς. Περνάμε ένα μικρό λούκι και διασχίζουμε το δάσος φτάνοντας σε απότομη πλαγιά.
Από εδώ τα πράγματα δυσκολεύουν αρκετά μιας και η κλίση γίνεται πολύ απότομη, ενώ τους χειμερινούς μήνες χρειάζεται πολύ προσοχή και ειδικό εξοπλισμό για τα χιόνια. Ακολουθούμε τα κόκκινα σημάδια τραβερσάροντας την πλαγιά διαγώνια προς την κορυφογραμμή του βουνού. Στόχος μας είναι να βρεθούμε σε άνοιγμα αριστερά από τα βράχια που βρίσκονται από πάνω μας.
Μετά από επίπονη προσπάθεια φτάνουμε στο οροπέδιο του βουνού. Από εδώ ακολουθούμε τους κούκους αριστερά μας με κατεύθυνση την κορυφή που βλέπαμε από το χωριό. Φτάνοντας πάνω βλέπουμε στο βάθος την κορυφή. Απλά ακολουθούμε την κορυφογραμμή και σε λίγη ώρα βρισκόμαστε εκεί. Η διαδρομή αναλόγως των συνθηκών διαρκεί περίπου 5 ώρες με επιστροφή.
Εναλλακτική διαδρομή
Για τους λάτρεις των απότομων πλαγιών υπάρχει μια διαδρομή χωρίς σήμανση η οποία μας οδηγεί στην κορυφή που βρίσκεται πάνω από το χωριό. Ακολουθούμε τα σήματα προς Βλάστη και στην πρώτη διασταύρωση συνεχίζουμε δεξιά. Σε λίγη ώρα φτάνουμε στη βάση του βουνού και σε στάνη.
Από εδώ ακολουθούμε την ράχη του βουνού ευθεία, με στόχο να φτάσουμε δεξιά από το δάσος οξιάς και τα βράχια. Εδώ ξεκινάει το δύσκολο κομμάτι της διαδρομής το οποίο βέβαια με πολύ χιόνι είναι αρκετά επικίνδυνο και εκτεθειμένο σε χιονοστιβάδες. Ανηφορίζουμε με ειδικό εξοπλισμό χιονιού κάθετα με στόχο να βγούμε στην κορυφή.
Η διάρκεια της διαδρομής και η κλίση μας αναγκάζουν να κινούμαστε αργά, ενώ καλό είναι να είμαστε καλά γυμνασμένοι γιατί δεν υπάρχει σημείο διαφυγής σε περίπτωση που εξαντληθούμε. Φτάνοντας στην κορυφογραμμή απέναντί μας βλέπουμε την ψηλότερη κορυφή του βουνού την οποία και προσεγγίζουμε ακολουθώντας την κορυφογραμμή.
Η παραπάνω διαδρομή δεν προτείνεται για αρχάριους ορειβάτες. Ακόμη, καλό είναι προτού ξεκινήσουμε να ελέγξουμε την ποιότητα του χιονιού για κίνδυνο χιονοστιβάδας.
Αξιοθέατα
Τα σημαντικότερα αξιοθέατα της περιοχής είναι τα ορεινά χωριά του βουνού. Προσφέρονται για ποιοτικό τουρισμό μακριά από την φασαρία που δημιουργείται σε άλλα χωριά που βρίσκονται κοντά σε χιονοδρομικά κέντρα. Στην Βλάστη και τα Νάματα οι κάτοικοι είναι φιλόξενοι και οι τιμές προσγειωμένες. Στο πρώτο χωριό υπάρχουν περισσότερες επιλογές για διαμονή και φαγητό.
Αντίθετα τους χειμερινούς μήνες τα Νάματα είναι αρκετά έρημα. Και οι δύο παραπάνω προορισμοί αποτελούν ιδανικό μέρος για όσους ταξιδεύουν με παρέα. Σε ένα άλλο χωριό την Εράτυρα, μπορεί κανείς να θαυμάσει την αστική αρχιτεκτονική των σπιτιών που κτίστηκαν κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας. Τα δυο πιο γνωστά και επισκέψιμα σπίτια είναι το αρχοντικό Λαζαρίδη και το αρχοντικό Μπαρτζόκα – Παπαθεοδώρου. Επίσης στο αρχοντικό Χασιώτη λειτουργεί Λαογραφικό Μουσείο.
Λίγο έξω από το χωριό Πελεκάνος υπάρχει το νεότερο πέτρινο γεφύρι της δυτικής Μακεδονίας. Χτίστηκε το 1935.
Ιστορικά στοιχεία
Σύμφωνα με ιστορικά στοιχεία τα χωριά Εράτυρα και Σισάνι κατοικούνταν από πολύ παλιά. Συγκεκριμένα στην Εράτυρα υπάρχουν τείχη και οχυρώσεις που χρονολογούνται από το 1200π.Χ. Στο Σισάνι ανακαλύφθηκε ένας από τους μεγαλύτερους Βυζαντινούς Ναούς της χώρας πιθανότατα χτισμένος τον 11ο αιώνα. Στην είσοδο του Ναού υπάρχει εντοιχισμένη μαρμάρινη πλάκα της Ρωμαϊκής εποχής που χρονολογείται το 146-147 μ.Χ. πάνω στην οποία υπάρχουν γραμμένα ονόματα ελλήνων και ρωμαίων αθλητών.
Τα Νάματα κατοικούνται από τον μεσαίωνα ενώ οι κάτοικοι ασχολούνταν με τη νομαδική κτηνοτροφία.
Σκι
Δεν υπάρχουν χιονοδρομικά κέντρα στο βουνό.
Ενημέρωση: Η κορυφή του βουνού δυστυχώς έχει αλλοιωθεί από ανεμογεννήτριες. Ο αγώνας ορισμένων ανθρώπων για να σωθεί το πανέμορφο αυτό βουνό δεν είχε αίσιο αποτέλεσμα. Τους χειμερινούς μήνες με χιόνια το περπάτημα στην κορυφογραμμή χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή γιατί υπάρχει κίνδυνος να ξεκολλήσει πάγος από τις ανεμογεννήτριες και να υπάρξει τραυματισμός.
