Παρθένο δάσος Φρακτού
Το δάσος Φρακτού βρίσκεται βόρεια της Δράμας και για να φτάσει κανείς εκεί θα πρέπει να κατευθυνθεί προς το χωριό Παρανέστι και ύστερα να ακολουθήσει τις κατατοπιστικές ταμπέλες. Ένα μέρος της διαδρομής γίνεται σε χωματόδρομο. Από την Αθήνα η απόσταση του δάσους Φρακτού είναι 715χλμ. και από την Θεσσαλονίκη 192χλμ.
Η περιοχή έχει πυκνή δασοκάλυψη και η ψηλότερη κορυφή αγγίζει τα 1.935μ. Παρά το μεγάλο υψόμετρο δεν υπάρχουν εκτεταμένα αλπικά τοπία και τα δέντρα φτάνουν μέχρι τις κορυφές. Το πυκνό δάσος σε συνδυασμό με το άφθονο τρεχούμενο νερό αποτελούν ιδανικό καταφύγιο για πολλά άγρια ζώα.
Τα δάση είναι μεικτά με αειθαλή και κωνοφόρα αλλά το μεγαλύτερο μέρος αποτελείται από κωνοφόρα. Τα σπανιότερα είδη είναι η ερυθρελάτη και η σημύδα. Ερυθρελάτη ονομάζεται το Νορβηγικό έλατο και η οροσειρά της Ροδόπης είναι το νοτιότερο σημείο της Ευρώπης που το συναντάμε. Η μεγάλη διαφορά της ερυθρελάτης με τα άλλα έλατα βρίσκεται στα κλαδιά της τα οποία κρέμονται προς τα κάτω. Η σημύδα είναι φυλλοβόλο δέντρο και φτάνει σε ύψος τα 20 με 25 μέτρα ενώ έχει πολλές ομοιότητες με την δρυ. Και αυτό το δέντρο δεν υπάρχει πουθενά αλλού στον ελλαδικό χώρο παρά μόνο στην Ροδόπη και το Παγγαίο. Οι επιστήμονες λένε ότι οι παγετώνες είναι υπεύθυνοι για την ανάπτυξη αυτών των δέντρων τόσο νότια. Οι πάγοι που έφτασαν στην Ροδόπη απόθεσαν καρπούς και τύρφη από τις βόρειες χώρες.
Το δάσος ονομάζεται παρθένο αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι απαγορεύονται οι ανθρώπινες δραστηριότητες. Σε ένα μεγάλο μέρος της περιοχής επιτρέπεται η υλοτομία ενώ υπάρχουν πολλά μονοπάτια σηματοδοτημένα και σε καλή κατάσταση. Από το παρθένο δάσος περνάει και ο ορεινός αγώνας τρεξίματος VFT (υπερμαραθώνιος παρθένου δάσους).
Οι επισκέπτες που κάθονται στην περιοχή για παραπάνω από μία μέρα διαμένουν στο δασικό εργοτάξιο των υλοτόμων. Εδώ βρίσκεται και ο φύλακας από το δασαρχείο Δράμας. Για να διανυκτερεύσει κάποιος στα ξύλινα σπιτάκια θα πρέπει πρώτα να επικοινωνήσει με το δασαρχείο. Υπάρχει πάντα και η δυνατότητα της κατασκήνωσης στο ίδιο σημείο. Το εργοτάξιο μοιάζει με μικρό χωριό ενώ υπάρχει κουζίνα, καθιστικό με τζάκι και τουαλέτες.
Με βάση το εργοτάξιο μπορεί κανείς να επισκεφτεί όλα τα αξιοθέατα της περιοχής.
Στην περιοχή υπάρχουν πολλά μικρά ποτάμια και πηγές οι οποίες όμως κατά την παραμονή μας ήταν κλειστές ή σε κακή κατάσταση. Η πιο κοντινή πηγή στο εργοτάξιο, είναι αυτή που συναντάμε όταν φτάνουμε στην είσοδο του παρθένου δάσους εκεί που υπάρχει η μπάρα του δασαρχείου. Σε κανένα μονοπάτι της περιοχής δεν μπορέσαμε να βρούμε πόσιμο νερό.
Μέσα στο δάσος κατά μήκος των μονοπατιών υπάρχουν ξύλινα σπιτάκια που μπορεί κανείς να βρει κάλυψη σε περίπτωση βροχής. Ακόμη και τους καλοκαιρινούς μήνες οι καταιγίδες είναι συχνές και κατά την διάρκεια αυτών πέφτει αρκετά και η θερμοκρασία.
Οι ταμπέλες που έχει τοποθετήσει το δασαρχείο κατευθύνουν σωστά τους πεζοπόρους και παρά την απομόνωση της περιοχής είναι αρκετά δύσκολο να χαθεί κανείς. Καλό είναι οι επισκέπτες να ακολουθούν τα μονοπάτια για την ασφάλειά τους και για την προστασία τους δάσους. Το δάσος είναι πυκνό και η μορφολογία του εδάφους μπορεί να μας μπερδέψει εύκολα.
Το βράδυ τα αγριογούρουνα φτάνουν μέχρι το εργοτάξιο ενώ τη μέρα οι αετοί κάνουν χαμηλές πτήσεις στον ουρανό. Σε ένα σημείο του δάσους το οποίο είναι γεμάτο με δέντρα που παρέχουν καρπούς στα ζώα είναι εμφανή τα σημάδια αρκούδων. Χαρακτηριστικές είναι και οι τεράστιες φωλιές μυρμηγκιών οι οποίες συχνά δέχονται επιθέσεις από πεινασμένες αρκούδες.
Το τοπίο είναι επιβλητικό και το δάσος φαίνεται ατελείωτο, αλλά πολλοί υποστηρίζουν ότι η υλοτόμηση και το παράνομο κυνήγι αποτελούν κίνδυνο για την περιοχή. Ακόμη και στα πιο απόμερα σημεία είναι εμφανή τα σημάδια της ανθρώπινης παρέμβασης. Παλιά εργαλεία, ακόμη και εκσκαφείς έχουν αφεθεί να σαπίζουν μέσα στο δάσος όπως και παλιοί οικίσκοι που χρησιμοποιούνταν από υλοτόμους.
Το παρθένο δάσος Φρακτού είναι ο ορισμός του δάσους. Η ποικιλία και η ομορφιά το κάνουν να ξεχωρίζει από όλα τα υπόλοιπα μέρη της Ελλάδας.
Παρθένο δάσος – πεζοπορία
Για να μπούμε στο παρθένο δάσος κατηφορίζουμε από τον οικισμό των υλοτόμων μέχρι την ενημερωτική ταμπέλα. Από εκεί πάμε αριστερά περνώντας τη μπάρα. Ακολουθούμε τον δασικό δρόμο και έπειτα από περίπου 45 λεπτά θα δούμε ένα αρκετά πλατύ μονοπάτι στο αριστερό μας χέρι. Υπάρχουν σήματα πάνω στα δέντρα από τον αγώνα VFT. Το μονοπάτι αρχίζει να γίνεται πιο στενό ενώ σε ορισμένα σημεία η βλάστηση σχεδόν το έχει κλείσει. Στη συνέχεια μπαίνουμε μέσα σε πυκνό δάσος όπου συναντάμε ένα ρυάκι στο αριστερό μας χέρι. Ανηφορίζουμε προς τα πάνω και σε λίγη ώρα βγαίνουμε από το ρυάκι και πάμε αριστερά. Συνεχίζουμε περνώντας από αρκετές μεγάλες μυρμηγκοφωλιές μέχρι να βγούμε σε αυχένα. Από εδώ μπορούμε να συνεχίσουμε στα σύνορα μέχρι την Βουλγαρία ή να πάμε προς τα πίσω και να κατέβουμε από τον δασικό δρόμο που βρίσκεται λίγο παρακάτω και είναι ορατός από το μονοπάτι.
Προσοχή ο δασικός δρόμος δεν εφάπτεται με το μονοπάτι αλλά για λίγο πάει παράλληλα. Πριν κατέβουμε από τον αυχένα στο σημείο που το μονοπάτι αρχίζει να κατηφορίζει στα αριστερά μας υπάρχει ένα ύψωμα με ιδιαίτερη θέα. Στο γυρισμό από το δασικό δρόμο πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί γιατί έχει μερικές διακλαδώσεις οι οποίες δεν υπάρχουν στον ορειβατικό χάρτη. Είναι δρομάκια που άνοιξαν οι υλοτόμοι. Κατηφορίζουμε και στην πρώτη διακλάδωση πάμε αριστερά στην απότομη κατηφόρα. Σε λίγη ώρα φτάνουμε σε πλάτωμα με ψηλή βλάστηση. Ο δρόμος συνεχίζει αριστερά στο βάθος. Τον ακολουθούμε και σε λίγη ώρα βρίσκουμε το μονοπάτι που ήμασταν πριν.
Καταρράκτες
Με αφετηρία το χωριό των υλοτόμων ξεκινάμε για τους καταρράκτες της περιοχής. Φεύγοντας από το χωριό κατηφορίζουμε προς την ενημερωτική πινακίδα η οποία μας κατευθύνει. Λίγο παρακάτω μπαίνουμε σε κατηφορικό μονοπάτι που βρίσκουμε στα αριστερά μας. Διασχίζουμε το δάσος περνώντας από την τοποθεσία Συμπληγάδες και φτάνουμε στο Τζάκη Ρέμα. Στο τέλος του μονοπατιού περπατάμε για λίγο προς τα αριστερά και βλέπουμε την ταμπέλα για τον καταρράκτη. Για να δούμε τους υπόλοιπους καταρράκτες υπάρχουν δύο τρόποι. Είτε να ακολουθήσουμε τον δασικό δρόμο μέχρι να βρούμε το νέο μονοπάτι με τη σήμανση η να ακολουθήσουμε το μονοπάτι στο ξύλινο γεφυράκι περνώντας από την τοποθεσία Σάρες και τα Ερείπια. Το μονοπάτι είναι η πιο ενδιαφέρουσα πρόταση. Οι Σάρες έχουν ιδιαίτερο γεωλογικό ενδιαφέρον και το τοπίο μοιάζει απόκοσμο. Στη συνέχεια περνάμε από τα ερείπια. Παλιά κτίσματα που μαρτυρούν ότι η περιοχή κατοικούνταν. Αφού περάσουμε τα ερείπια βρίσκουμε το μονοπάτι που οδηγεί στους καταρράκτες 1 – 2 – 3. Ο τρίτος καταρράκτης προσεγγίζεται πιο δύσκολα αφού το μονοπάτι στο τέλος γίνεται αρκετά απότομο. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται αν βρέχει.
Κήπος των Βράχων
Ο Βραχόκηπος είναι ένα σημείο αρκετά απομακρυσμένο από το οποίο έχουμε θέα στην γύρω περιοχή και στην καρδιά του παρθένου δάσους με τους βραχώδεις σχηματισμούς. Για να φτάσουμε θα πρέπει να ακολουθήσουμε την ίδια διαδρομή όπως και πριν μέχρι να βρούμε το μονοπάτι για τους καταρράκτες. Σε αυτό το σημείο δεν πάμε προς τους καταρράκτες αλλά συνεχίζουμε πάνω στο κεντρικό μονοπάτι που συνεχίζει προς τα δεξιά. Κατευθυνόμαστε ανατολικά και περνάμε μέσα από ένα δάσος με πολλά καρποφόρα δέντρα. Η περιοχή έχει χαρακτηριστεί σαν βιότοπος άγριας ζωής και αυτό το μαρτυρούν τα σημάδια που αφήνουν τα ζώα. Στη δική μας βόλτα είδαμε περιττώματα αρκούδας σε αρκετά σημεία του μονοπατιού.
Το μονοπάτι στο τέλος του καταλήγει σε δασικό δρόμο. Κινούμαστε αριστερά και περνάμε από μεγάλο ρέμα. Μέσα στο ρέμα υπάρχει ο 4ος καταρράκτης αλλά δεν υπάρχει μονοπάτι για να προσεγγιστεί με ασφάλεια. Λίγο παραπάνω υπάρχει ο 5ος καταρράκτης ο οποίος βρίσκεται πάνω στο δασικό δρόμο. Είναι πολύ ψηλός και για να τον δει κάποιος ολόκληρο θα πρέπει να κάτσει στην άκρη του δρόμου μακριά από τα βράχια. Όμως είναι περιοδικός και δεν κατεβάζει συνέχεια νερό. Συνεχίζουμε την πορεία μας πάνω στο δασικό δρόμο ανηφορικά. Μετά από μια μεγάλη αριστερή φουρκέτα στα 100μ θα δούμε έναν δασικό δρόμο στο αριστερό μας χέρι. Δεν υπάρχει ταμπέλα αλλά είναι ο μοναδικός που συναντάμε εδώ κι αρκετή ώρα. Μπαίνουμε μέσα και τον ακολουθούμε μέχρι μέχρι να βρούμε το μονοπάτι στα αριστερά μας. Εδώ υπάρχει και ενημερωτική ταμπέλα που μας επιβεβαιώνει ότι κινούμαστε σωστά. Εάν δεν βρούμε την ενημερωτική ταμπέλα πουθενά σημαίνει ότι έχουμε μπει σε λάθος δασικό δρόμο. Το μονοπάτι στη συνέχεια είναι εμφανές και μας οδηγεί σε ένα ύψωμα σαν αυχένα από το οποίο έχουμε θέα στη γύρω περιοχή.
κείμενο – φωτογραφίες: Πάνος Μπαμπαλούκας
επιμέλεια: Λάζαρος Τριανταφυλλίδης
