Τα Σφακιά βρίσκονται στη νότια Κρήτη και βρέχονται από το λιβυκό πέλαγος. Στην ευρύτερη περιοχή υπάρχει ένα μεγάλο δίκτυο μονοπατιών και πολλά φαράγγια που προσφέρονται για πεζοπορία. Η πιο γνωστή διαδρομή είναι το μονοπάτι που συνδέει τα Σφακιά με την Αγία Ρούμελη, ξεκινώντας περίπου τρία χιλιόμετρα έξω από το χωριό.
Για να εντοπίσουμε το μονοπάτι, το οποίο είναι καλά σημαδεμένο σε όλο το μήκος του, αρκεί να ακολουθήσουμε τον ασφαλτοστρωμένο δρόμο, που διασχίζει τα Σφακιά με κατεύθυνση προς τα χωριά Καμπιά και Άγιο Δημήτριο. Στα πρώτα τρία χιλιόμετρα περπατάμε στον δρόμο, μέχρι το σημείο εκκίνησης του μονοπατιού, το οποίο συναντάμε στο αριστερό μας χέρι. Η ταμπέλα και η σήμανση στα βράχια μας κατευθύνουν προς την αφετηρία του.
Μπαίνουμε στο μονοπάτι και αρχίζουμε να κατηφορίζουμε προς την παραλία “γλυκά νερά”. Το τοπίο μοιάζει άνυδρο, αλλά οι πικροδάφνες δίπλα στην θάλασσα μαρτυρούν ότι κάτω από τη γη κυλάει γλυκό νερό. Εάν κανείς σκάψει στην αμμουδιά της παραλίας θα βρει πόσιμο νερό, το οποίο πηγάζει από τα Λευκά Όρη. Το φαινόμενο υπόγειας απορροής του νερού στη θάλασσα παρατηρείται σε όλο το μήκος της διαδρομής, με αποτέλεσμα τα νερά κοντά στην ακτή να είναι ιδιαίτερα παγωμένα. Η μικρή ταβέρνα στην παραλία προσφέρει νερό και φαγητό.
Στη συνέχεια, το μονοπάτι κατευθύνεται προς το χωριό Λουτρό- το μεγαλύτερο της διαδρομής, με πολλές ταβέρνες και ξενοδοχεία. Καλό είναι να γνωρίζει κανείς ότι στην διαδρομή δεν υπάρχουν πολλά σκιερά σημεία για ξεκούραση, επομένως το καπέλο και το αντιηλιακό είναι απαραίτητα. Όσοι δεν επιθυμούν να περπατήσουν ως εδώ, μπορούν να πάρουν το καράβι από τα Σφακιά ή από την Αγία Ρούμελη. Αφήνοντας το Λουτρό πίσω μας, κατευθυνόμαστε προς τον αρχαιολογικό χώρο “Φοίνιξ” που βρίσκεται αριστερά από το χωριό. Η όμορφη εκκλησία αποτελεί ιδανική τοποθεσία για μία στάση.
Λίγο αργότερα θα συναντήσουμε το χωριό Φοίνικας. Από εδώ ξεκινούν μερικά μονοπάτια με κατεύθυνση προς τα χωριά Άγιος Δημήτριος και Λιβανιανά. Εμείς παραμένουμε σε αυτό που κινείται παράλληλα με την ακτή. Σύντομα θα προσπεράσουμε το χωριό Λύκος και θα φτάσουμε στην παραλία Μάρμαρα, όπου λειτουργεί μια ταβέρνα, ενώ από την παραλία μπορούμε να μπούμε στο φαράγγι της Αράδαινας. Σε περίπτωση που δεν κουβαλάμε νερό μαζί μας καλό είναι να προμηθευτούμε αρκετό, γιατί η επόμενη ταβέρνα βρίσκεται αρκετά μακριά.
Ακολουθούμε το μονοπάτι με κατεύθυνση το εκκλησάκι του Αγίου Παύλου. Η διαδρομή διαρκεί αρκετά και είναι κουραστική. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι, σε περίπτωση που κάτι πάει στραβά, δεν υπάρχει κανένας δρόμος που να οδηγεί σε κάποιο χωριό ώστε να καλέσουμε βοήθεια. Ωστόσο η συχνή συνάντηση με άλλους πεζοπόρους προσφέρει μια αίσθηση ασφάλειας.
Λίγο πριν φτάσουμε στον Άγιο Παύλο το ξηρό τοπίο αρχίζει να αλλάζει και τα πεύκα κάνουν αισθητή την παρουσία τους. Δίπλα στην εκκλησία υπάρχει μια ταβέρνα, από που μπορούμε να πάρουμε προμήθειες. Η παραλία είναι μία από τις μεγαλύτερες της περιοχής και ουσιαστικά σχηματίζει τον Όρμο της Αγίας Ρούμελης. Και εδώ το νερό, που φτάνει υπόγεια από το βουνό, διατηρεί την θάλασσα κρύα ακόμη και τους καλοκαιρινούς μήνες.
Μετά τον Άγιο Παύλο το μονοπάτι κατηφορίζει μέχρι την αμμουδιά. Πριν φτάσουμε στην Αγία Ρούμελη, περνάμε μια βραχώδη περιοχή και την είσοδο του φαραγγιού Ελυγιάς. Στο τέλος διακρίνεται ένας μικρός χωματόδρομος και μια στάνη, ενώ ορατή είναι η είσοδος του φαραγγιού της Σαμαριάς.
Συνολικά η διαδρομή διαρκεί περίπου εφτά με οχτώ ώρες, ανάλογα με τον ρυθμό βαδίσματος. Αν και από το βουνό κατεβαίνει πολύ νερό μέχρι την θάλασσα, πηγές δεν υπάρχουν, όμως οι ταβέρνες, που βρίσκονται πάνω στο μονοπάτι μας επιτρέπουν να μην κουβαλάμε πολλά πράγματα.
Αρκετοί πεζοπόροι επιλέγουν να επισκεφτούν τα φαράγγια που διακλαδώνονται με το μονοπάτι, όπως και τα χωριά, μετατρέποντας την μονοήμερη πεζοπορία σε πολυήμερη. Οι τιμές για τα ενοικιαζόμενα δωμάτια είναι σχετικά προσιτές. Όσοι προτιμούν το ελεύθερο κάμπινγκ, καλό είναι να γνωρίζουν ότι δεν υπάρχουν πολλά σκιερά σημεία. Η τοποθεσία με τα περισσότερα δέντρα βρίσκεται κοντά στο εκκλησάκι του Αγίου Παύλου, όμως δεν αποτελεί ιδανική επιλογή.
Πάντως, άνετα μπορεί κάποιος να διανυκτερεύσει σε μια από τις παραλίες, στις οποίες υπάρχουν ταβέρνες. Ένας ακόμα δημοφιλής προορισμός για τους λάτρεις της ελεύθερης κατασκήνωσης είναι η Αγία Ρούμελη, όπου υπάρχει βρύση και ντουζιέρα. Σε κάθε περίπτωση πάντως καλό είναι να γνωρίζουμε ότι η ελεύθερη κατασκήνωση γίνεται με δική μας ευθύνη ενώ απαγορεύεται.
Μια άλλη πρόταση για την περιοχή είναι η διάσχιση του μονοπατιού σε συνδυασμό με μία επίσκεψη στα φαράγγια της Αράδαινας και της Σαμαριάς.
Μπορούμε να πάρουμε το ΚΤΕΛ από τα Χανιά μέχρι τα Σφακιά και από εκεί να ξεκινήσουμε την πεζοπορία. Στη διάρκεια της διαδρομής, έχουμε την επιλογή να ανηφορίσουμε μέχρι το χωριό Αράδαινα. Έπειτα, φτάνοντας στην Αγία Ρούμελη, αντί να πάρουμε το πλοίο της επιστροφής για Σφακιά είναι δυνατόν να ανηφορίσουμε στο φαράγγι της Σαμαριάς και στο τέλος να πάρουμε το ΚΤΕΛ για Χανιά. Η διαδρομή βεβαίως γίνεται και αντίστροφα και μάλιστα είναι ευκολότερη, όμως καλό είναι να γνωρίζουμε ότι έτσι θα κατηφορίζουμε μαζί με πολλούς επισκέπτες.
Επίσης, συνίσταται να είμαστε ενημερωμένοι για τις ώρες αναχώρησης του λεωφορείου, γιατί εάν χάσουμε το τελευταίο, που φεύγει από το φαράγγι της Σαμαριάς, θα πρέπει να διανυκτερεύσουμε στο βουνό.
κείμενο – φωτογραφίες: Πάνος Μπαμπαλούκας
