Ανάμεσα από τον Χελμό και τη Ντουρντουβάνα βρίσκονται τα Χτένια Χελμού. Τα Χτένια αποτελούν μία από τις πιο δύσκολες και απαιτητικές διαδρομές στον ελλαδικό χώρο. Σε παλαιότερες αναβάσεις που είχαμε κάνει, μπορέσαμε να δούμε από κοντά τις κορυφές Νησί, Μαδερό, αλλά και την κορυφή του Χελμού. Δεξιά από το Μαδερό, υπάρχει μια ακόμη κορυφή το Γαρδίκι. Με υψόμετρο στα 2.168μ., είναι μια από τις πιο δύσκολες της περιοχής. Είναι μια κορυφή που σπάνια διαβάζεις για ορειβάτες που ανέβηκαν σε αυτή τους χειμερινούς μήνες. Έτσι και εμείς αποφασίσαμε να κάνουμε μια πρώτη ανάβαση για να γνωρίσουμε την περιοχή.
Φτάσαμε στην Ζαρούχλα από όπου θα ξεκινούσαμε την ανάβαση. Η Ζαρούχλα βρίσκεται σε υψόμετρο 1.037μ., και περιτριγυρίζεται από δάση και κορυφές. Το χωριό είναι πολύ όμορφο και προτείνεται για όσους τους αρέσει η ορεινή ποδηλασία και το τρέξιμο σε δασικούς δρόμους.
Αφού κάναμε μια μικρή βόλτα, αποφασίσαμε να κατασκηνώσουμε έξω από το εκκλησάκι, που βρίσκεται λίγο παρακάτω από το ξενοδοχείο Στύγα. Στην περιοχή είχε πέσει φρέσκο χιόνι το οποίο ξεκινούσε από τα 1300μ. περίπου. Το βράδυ είχε ξαστεριά και σύντομα όλα πάγωσαν. Μπήκαμε στους υπνόσακούς μας και κοιμηθήκαμε.
Το πρωί αφού φάγαμε πρωινό ξεκινήσαμε με πολύ όρεξη για να βρούμε το μονοπάτι. Το σχέδιο ήταν να διασχίσουμε την ράχη της διασέλας και να καταλήξουμε κάτω από την κορυφή Γαρδίκι. Λογαριάζαμε όμως χωρίς το ξενοδόχο. Η αραιή σήμανση μας οδηγούσε στο πάνω μέρος του χωριού, αλλά δεν βρίσκαμε με τίποτα το μονοπάτι που θα μας έβαζε στο δάσος. Μόνο σε ένα σημείο αχνοφαίνονταν ένα ίχνος μονοπατιού, αλλά δεν μας γέμιζε το μάτι ότι είναι αυτό. Δεν είχε καμία σήμανση στην είσοδο και για λίγα μέτρα που το περπατήσαμε, έκλεινε από την πυκνή βλάστηση.
Έτσι βρεθήκαμε να περιφερόμαστε από την μία άκρη του χωριού στην άλλη και να σπάμε το κεφάλι μας γιατί δεν βρίσκαμε το μονοπάτι. Σίγουρα ξεκινούσαμε άσχημα και μέχρι να πάρουμε μια απόφαση χάσαμε περίπου μιάμιση ώρα. Εν τέλει αφού δεν βρήκαμε κάτι, μπήκαμε σε αυτό το μικρό μονοπάτι, με σκοπό να ανηφορίσουμε χαράζοντας δική μας πορεία μέσα στο δάσος. Η πυκνή βλάστηση και το χιόνι που είχε πέσει στην διάρκεια της χρονιάς, είχε κάνει πολλούς θάμνους να γείρουν και έτσι είχε κλείσει το μονοπάτι. Λίγο πιο μέσα είδαμε ένα ορειβατικό σημάδι και καταλάβαμε ότι τελικά αυτό ήταν το μονοπάτι.
Προχωρήσαμε για πέντε περίπου λεπτά και πέσαμε πάνω σε μια σιδερένια μάντρα. Εκεί υπήρχε ένα άνοιγμα και σκεφτήκαμε ότι μάλλον θα έπρεπε να μπούμε μέσα και να διασχίσουμε το οικόπεδο. Κοιτώντας όμως περιμετρικά δεν είδαμε κάποιο άνοιγμα και έτσι αποφασίσαμε να βγούμε ξανά από έξω και να μπούμε στο δάσος. Το οικόπεδο ήταν πολλά στρέμματα και μέσα σε αυτό είχαν κοπεί όλα τα δέντρα. Δεν γνωρίζαμε αν αυτό που βλέπαμε ήταν κάτι νόμιμο, αλλά σίγουρα ήταν πολύ θλιβερό, ενώ η περιοχή έμοιαζε να είναι δασική.
Αφού μπήκαμε ξανά στο δάσος, μπορέσαμε και βρήκαμε ξανά τα ορειβατικά σημάδια και φτάσαμε σε έναν δασικό δρόμο. Από εδώ το μονοπάτι συνέχιζε ακριβώς απέναντι και ήταν εμφανές.
Η ώρα κόντευε δέκα και ο ήλιος είχε ζεστάνει την ατμόσφαιρα. Έτσι το χιόνι που βρίσκονταν πάνω στα κλαδιά των δέντρων είχε αρχίσει να λιώνει και να πέφτει στο έδαφος. Ήταν σαν να έβρεχε κανονικά. Μέχρι να βγούμε στον επόμενο δασικό δρόμο είχαμε γίνει μούσκεμα. Πλέον στα ανατολικά βλέπαμε τη Μεγάλη Ζήρεια και ευθεία μπροστά το Μαδερό και το Γαρδίκι. Βγαίνοντας στον δασικό δρόμο, ο οποίος σταματούσε σε αυτό το σημείο, κάναμε μια στάση για να πάρουμε μια ανάσα. Το χιόνι σε όλη την διαδρομή ήταν φρέσκο και σε κάποια σημεία ξεπερνούσε τους 30 πόντους.
Ακολουθήσαμε τον δασικό δρόμο και στην πρώτη διασταύρωση πήγαμε δεξιά. Μετά από περίπου μισή ώρα περπάτημα βγήκαμε σε ένα δασώδες διάσελο. Εδώ πήγαμε αριστερά και μετά από εκατό μέτρα αρχίσαμε να ανηφορίζουμε στην διασέλα. Δεν υπήρχε κανένα ορειβατικό σημάδι, αλλά το καταλάβαμε από την μορφολογία του εδάφους ότι είχαμε φτάσει στο σωστό σημείο. Ξεκινήσαμε να ανεβαίνουμε μέσα από πυκνό δάσος και φτάσαμε λίγο πιο ψηλά στο πρώτο εμπόδιο.
Η ράχη της διασέλας έχει τα χαρακτηριστικά μιας δύσκολης και απαιτητικής κορυφογραμμής με πολλά απότομα σημεία. Οι βραχώδεις σχηματισμοί είναι αυτοί που κάνουν την πορεία δύσκολη.
Αυτό που δεν είχαμε υπολογίσει σε αυτή την βόλτα ήταν το φρέσκο χιόνι. Η προηγούμενη διήμερη χιονόπτωση, είχε σκεπάσει τα πάντα και το περπάτημα ανάμεσα στους θαμμένους από το χιόνι βράχους, ήταν επικίνδυνο και κουραστικό, γιατί πολύ απλά δεν μπορούσαμε να δούμε που πατάμε. Ο συνδυασμός του άφθονου φρέσκου χιονιού και το άγνωστο της διαδρομής μας ανάγκασε να κινούμαστε πολύ αργά.
Στο πρώτο εμπόδιο αποφασίσαμε να ανηφορίσουμε την απότομη ανηφόρα και να δούμε τι έχει στο τέλος των βράχων. Αφού ανεβήκαμε πήγαμε μέχρι το τέρμα όπου είδαμε ότι θα έπρεπε να κάνουμε ένα μικρό ραπέλ. Τελικά αποφασίσαμε να γυρίσουμε πίσω και να δούμε αν θα μπορούσαμε να τραβερσάρουμε από τα αριστερά. Έτσι ασφαλιστήκαμε σε έναν βράχο και φτάσαμε στο τέλος του απότομου σημείου. Με τη βοήθεια του σχοινιού και με ασφάλειες πάνω στα δέντρα δεν ήταν πολύ δύσκολο. Στο ίδιο σημείο στον γυρισμό το κάναμε και από την κορυφογραμμή για να δούμε τον βαθμό δυσκολίας. Τελικά γινόταν και με τους δύο τρόπους.
Λίγο παραπέρα η διαδρομή γινόταν πιο ήπια. Στα σημεία που θεωρούσαμε επικίνδυνα κάναμε ραπέλ με ασφάλεια τα δέντρα, ενώ ήμασταν και δεμένοι μεταξύ μας. Η εξερεύνηση μας άρεσε πολύ αλλά η ώρα περνούσε και ακόμη δεν είχαμε φτάσει ούτε στα μισά της διασέλας. Είχαμε ξεκινήσει στις επτάμιση και η ώρα είχε πάει τρεις. Η διαδρομή είχε ακόμη μέλλον, και πλέον είχαμε αρχίσει να συνειδητοποιούμε ότι θα μας έπαιρνε η νύχτα με τον ρυθμό που πηγαίναμε. Το φρέσκο χιόνι μας είχε κουράσει υπερβολικά και στο επόμενο μεγάλο εμπόδιο, αφού είδαμε ότι η διαδρομή δεν “μαλάκωνε” αποφασίσαμε να γυρίσουμε πίσω. Ούτε εμείς θα είχαμε την χαρά να ανέβουμε την κορυφή Γαρδίκι, αλλά παρόλη την κούραση είπαμε ότι θα την ξανακάνουμε στο μέλλον. Γυρίζοντας στο χωριό κλείσαμε δέκα ώρες πεζοπορίας και δεν γνωρίζαμε αν είχαμε κάνει έστω την μισή διάσχιση της διασέλας.
Πληροφορίες
Στο χωριό υπάρχουν αρκετά σημεία για κατασκήνωση. Αν και υπάρχουν ξενοδοχεία, εμείς που μείναμε μέσα στο χωριό με σκηνή, δεν είχαμε κάποια ενόχληση από κανέναν. Στο εκκλησάκι που βρίσκεται κάτω από το ξενοδοχείο Στύγα υπάρχει και βρύση με νερό. Στο προαύλιο της εκκλησίας υπάρχει ένα τεράστιο δέντρο. Με πολύ αέρα δεν είναι ασφαλές να μπει σκηνή ακριβώς από κάτω.
Η είσοδος του μονοπατιού πάνω από το χωριό δεν φαίνεται. Είναι προτιμότερο να ξεκινήσει κανείς ακολουθώντας τον δασικό δρόμο και να βρει το πάνω μονοπάτι που είναι καλύτερο και εμφανές, αποφεύγοντας το πρώτο κομμάτι. Ο δρόμος βρίσκεται στα βόρεια του χωριού και ουσιαστικά είναι αυτός που βρίσκεται πιο ψηλά. Τον ακολουθούμε προς τα δεξιά σε αντίθετη κατεύθυνση από την κορυφή Γαρδίκι και αρχίζουμε ανηφορικά. Περνάμε ένα ακόμη εκκλησάκι και στη συνέχεια συνεχίζουμε προς τα αριστερά, όπου υπάρχει μια φουρκέτα. Αφού περάσουμε ένα μεγάλο οικόπεδο με ένα σπίτι, μετά από περίπου δέκα λεπτά βρίσκουμε το μονοπάτι στο δεξί μας χέρι. Η σήμανση σε γενικές γραμμές δεν είναι η καλύτερη.
Για την διασέλα καλό είναι να έχουμε μποντριέ και ένα σχοινί για τα σημεία που θα χρειαστεί να κάνουμε ραπέλ. Όπως και κάποιους ιμάντες για τις ασφαλίσεις στα δέντρα. Πιθανότατα χωρίς χιόνι η διαδρομή είναι πιο εύκολη. Με χιόνι όμως και ειδικά με φρέσκο, ο βαθμός δυσκολίας ανεβαίνει πολύ.
Στο χωριό υπάρχουν ταβέρνες, καφετέριες και αρκετά ξενοδοχεία.
Μπορεί το βασικό μονοπάτι που ξεκινάει από το χωριό να μην είναι συντηρημένο, αλλά ο επισκέπτης έχει αρκετούς δασικούς δρόμους για να κάνει βόλτα στα γύρω δάση.
Η Ζαρούχλα αποτελεί έναν πολύ καλό προορισμό για κάποιον που θέλει να ξεφύγει από την πόλη.
Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΓΙΑ ΚΟΡΥΦΗ ΧΩΡΙΣ ΧΙΟΝΙ
κείμενο – φωτογραφίες: Πάνος Μπαμπαλούκας
επιμέλεια: Λάζαρος Τριανταφυλλίδης