Η οροσειρά των Αγράφων αποτελείται από πολλές αλπικές κορυφές και φημίζεται για τα ιδιαίτερα και άγρια τοπία, αλλά και για τα απρόσιτα και παρθένα μέρη. Στα κεντρικά Άγραφα ξεχωρίζουν οι κορυφές Σβόνι, Καταραχιάς, Πλάκα και άλλες χαμηλότερες. Κάθε Οκτώβρη, οι κάτοικοι του χωριού Βραγγιανά διοργανώνουν ένα γλέντι στην τοποθεσία Βοϊδολίβαδο, με αφορμή τη σωτηρία του τόπου τους από την επέλαση των ανεμογεννητριών. Έτσι και φέτος βρεθήκαμε για ακόμη μια φορά στην περιοχή πραγματοποιώντας μια πανέμορφη διάσχιση.
Η διαδρομή
Ξεκινάμε από το διάσελο του Αγίου Νικολάου Βραγγιανών. Το σημείο αυτό είναι ένα από τα πιο γνωστά στα κεντρικά Άγραφα. Από εδώ βλέπουμε αρκετές κορυφές, ενώ μπροστά μας ορθώνεται η κορυφή Πλάκα που μοιάζει με πυραμίδα. Αφήνοντας το μεταφορικό μέσο στο διάσελο, ακολουθούμε το δεξιό χωματόδρομο και κινούμαστε προς τη στάνη που βρίσκεται αρκετά πιο μακριά.
Περπατάμε για περίπου είκοσι λεπτά και λίγα μέτρα πριν τη στάνη ανηφορίζουμε αριστερά στις απότομες πλαγιές. Είναι σημαντικό να μη βιαστούμε να αφήσουμε το δασικό δρόμο, γιατί πάνω από αυτόν υπάρχουν δυο λούκια που διακόπτουν απότομα τις πλαγιές και περνιούνται δύσκολα. Πιο πάνω θα βρούμε το μονοπάτι το οποίο τραβερσάρει την Πλάκα – Μπαλντενήσι και μας βγάζει σε ένα μικρό οροπέδιο. Από εκεί διακρίνουμε το διάσελο στα αριστερά μας στο οποίο ανεβαίνουμε. Έπειτα συνεχίζουμε για την κορυφή του Καταραχιά η οποία βρίσκεται δεξιά. Η πορεία από το διάσελο είναι εύκολη.
Από την κορυφή του Καταραχιά βλέπουμε σχεδόν όλο τον ορεινό όγκο της περιοχής, ενώ νοτιότερα φαίνονται το Βελούχι, η Καλιακούδα, η Χελιδόνα, αλλά και πολλές άλλες γνωστές κορυφές. Όσο ήπια είναι η κορυφή από τη μια πλευρά τόσο απότομη είναι από την άλλη μια που έχει ένα πολύ μεγάλο γκρεμό.
Αφήνοντας πίσω τον Καταραχιά φεύγουμε προς το νότο για να συναντήσουμε την ιστορική τοποθεσία της Νιάλας. Μπορούμε να ανέβουμε και στη δίδυμη κορυφή η να τραβερσάρουμε την πλαγιά και να συνεχίσουμε να κατηφορίζουμε νότια. Θα χρειαστεί να χάσουμε αρκετό ύψος για να φτάσουμε στη Νιάλα. Εδώ κατά τον εμφύλιο πόλεμο υπήρξε μια συγκλονιστική βραδιά ανάμεσα στους αντάρτες του ΔΣΕ και τον κυβερνητικό στρατό. Οι αντάρτες στην προσπάθειά τους γλυτώσουν την περικύκλωση ξεκίνησαν να ανεβαίνουν προς το διάσελο της Νιάλας μαζί με αρκετούς χωρικούς ανάμεσά τους και μικρά παιδιά. Σκόπευαν να φτάσουν στο χωριό Καροπλέσι στα ανατολικά Άγραφα και από εκεί να μπούνε στην περιοχή της Βουλγάρας όπου βρισκόταν το Αρχηγείο Θεσσαλίας του ΔΣΕ. Από τους τρεις λόχους ο τελευταίος έχασε τα ίχνη των μπροστινών και βρέθηκε πάνω στα φυλάκια του κυβερνητικού στρατού. Αντί όμως να υπάρξει συμπλοκή, οι στρατιώτες σαστισμένοι κατέβασαν τα όπλα και έκαναν ανακωχή. Οι δυσχερείς καιρικές συνθήκες και το ανυπόφορο κρύο ανάγκασαν τους αντίπαλους να κοιμηθούν ακόμη και στις ίδιες σκηνές για να αντέξουν τη χιονοθύελα. Την επόμενη μέρα το φιλικό κλίμα άλλαξε και μετά από μια σύντομη συμπλοκή σκοτώθηκε ο επικεφαλής ταγματάρχης του κυβερνητικού στρατού Αλευράς. Οι περισσότεροι αντάρτες κατάφεραν να φύγουν εκτός από κάποιους που δεν αντιλήφθηκαν έγκαιρα τη συμπλοκή. Τις επόμενες μέρες εκτελέστηκαν δέκα αντάρτες ενώ οι υπόλοιποι καταδικάστηκαν σε ισόβια κάθειρξη. Ήταν ένα βράδυ όπου τα στοιχειά της φύσης έδωσαν τέλος στην έχθρα έστω και για λίγο.
Από τη Νιάλα συνεχίζουμε σταθερά νότια, ακολουθώντας την κορυφογραμμή και σύντομα πέφτουμε δεξιά βρίσκοντας το μονοπάτι που μας οδηγεί στις πλαγιές του Κουκουρούντζου. Η διαδρομή τραβερσάρει το αλπικό μέχρι που φτάνουμε σε ένα μικρό διάσελο με δέντρα όπου θα δούμε και μια στάνη. Στο προηγούμενο κομμάτι το μονοπάτι κατά τόπους έχει πέσει οπότε χρειάζεται λίγη παραπάνω προσοχή.
Στο σημείο που αρχίζει το δάσος πάμε αριστερά και αμέσως δεξιά στις πλαγιές. Είναι σημαντικό εδώ να βρούμε το ίχνος του μονοπατιού. Ουσιαστικά η πορεία μας από εδώ και πέρα διασχίζει τις ανατολικές πλαγιές του Κουκουρούντζου. Το μονοπάτι είναι εμφανές και διακόπτεται μόνο από πεσμένα δέντρα ενώ σε δύο σημεία θα πρέπει να προσέξουμε γιατί είναι γλιστερό.
Στο τέλος της διαδρομής φτάνουμε στο λιθόστρωτο μονοπάτι το οποίο μας οδηγεί στο πάνω μέρος του χωριού Άγραφα.
Η διαδρομή διαρκεί περίπου 8 ώρες με στάσεις. Το μεγαλύτερο μέρος γίνεται πάνω σε αλπικό τοπίο ενώ μόνο στις πλαγιές του Κουκουρούντζου κινούμαστε μέσα σε δάσος με έλατα. Νερό δεν υπάρχει πουθενά στη διαδρομή τους καλοκαιρινούς μήνες.
Θα πρέπει να αποφεύγονται οι ζεστές μέρες ενώ είναι σημαντικό να έχουμε βρει τρόπο να γυρίσουμε ξανά στο διάσελο του Αγίου Νικολάου. Πιθανότατα με λίγα χρήματα κάποιος ντόπιος θα μπορεί να μας πάει ξανά πίσω. Σε διαφορετική περίπτωση θα πρέπει από την τοποθεσία Νιάλα να γυρίσουμε πίσω ακολουθώντας το δασικό δρόμο που κινείται από τη δεξιά πλευρά του Καταραχιά και της Πλάκας.
κείμενο – φωτογραφίες: Πάνος Μπαμπαλούκας
